با افزایش جمعیت و توسعه روز افزون شهرها و پیشرفت صنعت و تکنولوژی شاهد رشد فزاینده نیاز به خدمات بانکی هستیم. از طرفی تعداد مؤسسات مالی و اعتباری و بانکها ناخودآگاه مسیر ارائه این خدمات را در یک فضای رقابتی به پیش میبرد.
قطع به یقین پیروزی در دنیای رقابت امروز نیازمند اتخاذ استراتژی مناسب بازاریابی است. این در حالی است که در شرایط پیچیده حاکم بر بازار، ورود فناوریهای جدید اطلاعاتی، تغییر مداوم در شرایط رقابتی، عوامل متعدد تأثیرگذار و…، تصمیمگیری در مورد نوع استراتژی بازاریابی را دشوار کرده است.
در این میان استفاده از تکنولوژیهایی که بتوان به کمک آنها با اطمینان خاطر و با لحاظ کردن کلیه شرایط و پارامترهای تاثیرگذار بهترین استراتژی را اتخاذ کرد نقش بسیار مؤثر و کلیدی در موفقیت و پیشبرد اهداف خواهد داشت. با توجه به اینکه قریب به اتفاق تصمیمات بازاریابی اتخاذ شده بهویژه در حوزه بانکی مکانمحور هستند، مفهومی به اسم Geo Marketing یا بازاریابی مکان محور شکل گرفته است.
Geospatial Information System) GIS) یا سامانه اطلاعات مکانی از جمله تکنولوژیهای نوینی است که این بستر را جهت پردازش و آنالیز دادههای مکانی در اختیار قرار خواهد داد. بازاریابی مکان محور امکان بهینهسازی تکنیکهای بازاریابی را بر اساس نیاز مشتریان فراهم کرده و با لحاظ کردن میزان بازدهی مکانی و پتانسیل تصمیمات مختلف باعث کاهش ریسک در مسیر اتخاذ بسیاری از سیاستهای خرد و کلان مدیریتی میشود.
در واقع بازاریابی مکانمحور را یک مسئله تصمیمگیری از جنس مکان میتوان نامید که با تلفیق هوش و آنالیزهای مکانی با Query های پیشرفته دیتابیسی در رویکردهای مختلف بازاریابی حاصل شده و برخی از سؤالات اصلی مدیران بانکی که شاید تا کنون بدون پاسخ مانده باشد را پاسخ میدهد:
- مشتری کجاست؟
- حضور رقبا کجا پررنگتر و کجا کمررنگ تر است؟
- توزیع شعب به چه صورت و در کجا بالاترین بازدهی را ایجاد میکند؟
- از کدام محصول در کجا استقبال بهتری شده است؟
- فروش محصولات مختلف به تفکیک در چه مکانهایی بیشتر اتفاق افتاده است؟
- تراکم تراکنش مشتریان در بازه زمان در چه مکانهایی بیشتر بوده است
- چه تبلیغاتی و کجا تأثیر بهتری دارد؟
- و….
در واقع با پیادهسازی این تکنولوژی برای سازمانهای مالی که در گستره شعب توزیع یافته هستند، در گام اول درک بصری بسیار بالایی از وضعیت هرکدام از شاخصها به دست آورده و در گام بعدی با افزودن امکان ترکیب، تلفیق، وزندهی و Overlay لایههای اطلاعاتی بهعنوان یک سامانه پشتیبان تصمیمگیر DSS مکانی و یک ابزار قدرتمند مدیریتی قادراست انواع تحلیلهای پیشرفته پتانسیل سنجی، مکانیابی، عملکرد، شناخت وضعیت، رفتار مشتری و… را در بستر نقشههای هوشمند ارائه دهد.
در این راستا پیرو دستور ادغام بانکهای نظامی، اولین چالشی که پیش پای مدیران بانکی قرار میگیرد افزونگی و تعدد شعب است. بدیهی است که آمایش شعب بانکهای ادغامی بدون لحاظ کردن بازدهی و پتانسیل محدوده شعب و تنها بر اساس پارامترها و معیارهای درون بانکی کاری غیرعلمی و بیبازده خواهد بود. در این مقاله سعی بر آن شده تا با معرفی توانمندیهای این سامانه راهبرد بهینه آمایش شعب ارائه شود.
با توجه به موارد فوقالذکر زمانی میتوان بهترین تصمیم جهت آمایش شعب بانکهای ادغامی را اتخاذ کرد که ارزش هر معبر با لحاظ کردن کلیه پارامترهای تأثیرگذار در موضوع ادغام را مشخص کرد. برای رسیدن به این هدف در سامانه اطلاعات مکانی میتوان با بهکارگیری تحلیلهای [۱] MCSDM کلیه پارامترهای تأثیرگذار در موضوع ادغام را با در نظر گرفتن وزن آن لحاظ کرده و لایه ارزش تصمیم در ادغام را تولید کند.
در واقع لایه مذکور تلفیقی از لایههای اطلاعاتی جمعیت شناختی، کسبوکاری و بانکی است. بهعنوان مثال لایههای: تراکم جمعیت، تراکم مشاغل و کسبوکارها، تراکم شعب بانکهای ادغامی و سایر بانکها، لایههای منابع و مصارف شعب بانکهای ادغامی میتواند از جمله لایههای اطلاعاتی مهم و اصلی در این تحلیل باشد که وزن هرکدام از آنها در کارگروه ادغام مشخص خواهد شد.
همچنین استخراج فواصل شعب نسبت به هم از روی معبر یکی دیگر از تحلیلهای مورد نیاز در این بخش است که با استفاده از تحلیلهای پیشرفته این سامانه بر روی لایه شبکه معابر کشور به دست خواهد آمد.
نهایتاً با بارگذاری لایه موقعیت مکانی شعب بانکهای ادغامی بر بستر سطح پتانسیل تولید شده و در نظر گرفتن حداقل فواصل شعب در هر طبقه از این سطح (تعیین شده در کارگروه ادغام)، وضعیت ابقا، حذف و جابجایی شعب به بهترین شکل مشخص خواهد شد.
نمایش موقعیت مکانی شعب بانکهای ادغامی بر بستری سطح پتانسیل استخراج شده در منطقه ۱۲ شهر تهران
در تصویر فوق بهخوبی وضعیت مکانی شعب نسبت به هم بر بستر نقشه پتانسیل استخراج شده با لحاظ کردن پارامترهای تأثیرگذار ارائه شده است. همانطور که قابل مشاهده است بهخوبی میتوان با توجه به میزان پتانسیل منطقه و کمینه فواصل در نظر گرفته شده بهترین تصمیم را برای حذف و یا ابقاء فعالیت شعب در نظر گرفت و دستیابی به بالاترین بازدهی را تضمین کرد.